بررسی نظرات دانش آموزان در مورد مردم سالاری  و بازنمایی آن در کتاب های درسی دوره دوم ابتدایی

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نظرات دانش آموزان در مورد مردم سالاری و بازنمایی آن در کتب درسی دوره ابتدایی بوده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا پیمایشی و تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کمی کلیه دانش آموزان پایه سوم، چهارم و پنجم ابتدایی، فاز ? شهر پردیس بوده است که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، ??? نفر از آنها به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است. در بخش کیفی نیز کتاب‌های مطالعات پایه‌های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته دموکراسی است که دارای ?? سوال و ?? مولفه است. که دارای طیف ? درجه لیکرت(بله، خیر، نمیدانم) نیز می‌باشد. روایی محتوایی این ابزار به تایید اساتید و صاحب نظران رسیده است و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ ??/ به دست آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی و در بخش کمی از روش تی تک نمونه‌ای استفاده شده است. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار نرم‌افزار اس نسخه ?? مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان داد که وضعیت کلی دموکراسی در کتب درسی مطالعات پایه‌های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی به گونه معناداری از حد متوسط بالاتر است. همچنین وضعیت مؤلفه‌های دموکراسی یعنی آزادی، مسئولیت پذیری ، حاکمیت مردم، برابری ، حق انتخاب و تصمیم گیری، قانون پذیری، مشارکت و همکاری، چند فرهنگی گرایی، تفکر انتقادی و حقوق و وظایف شهروندی به گونه معناداری از حد متوسط بالاتر است. همچنین نتایج تحلیل محتوای کیفی کتب مطالعات پایه های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی نشان داد که مولفه مشارکت و همکاری بیشترین فراوانی و مولفه برابری کمتر از بقیه مولفه ها در کتب مطالعات مقطع ابتدایی مورد توجه قرار گرفته است‌. واژگان کلیدی: دموکراسی، برنامه درسی، برنامه ریزی دموکراتیک، آزادی

Abstract

The goal of this study was to explore students' views on democracy and how it is represented in elementary school textbooks. The research was applied in nature and used a combination of survey and qualitative content analysis. The quantitative part of the study focused on all third, fourth, and fifth grade students from Phase ۸ of Pardis City, with a sample of ۱۵۴ students selected through simple random sampling. In the qualitative part, the social studies textbooks for these grades were analyzed. Data was collected using a researcher-designed democracy questionnaire with ۴۰ questions and ۱۰ components, based on a ۳-point Likert scale (Yes, No, I don’t know). The content validity was confirmed by experts, and the reliability was established with a Cronbach's alpha of ۰.۸۴. In the qualitative section, data was analyzed through content analysis, while in the quantitative section, a one-sample t-test was used. The data was processed using software (version ۲۶). The results indicated that the representation of democracy in the social studies textbooks for third, fourth, and fifth grades was significantly above average. Additionally, the components of democracy—including freedom, responsibility, people's sovereignty, equality, the right to choose and decide, respect for law, participation and cooperation, multiculturalism, critical thinking, and citizens' rights and responsibilities—were also significantly above average. The results of the qualitative content analysis of the social studies textbooks for the third, fourth, and fifth grades of elementary school also indicated that the component of participation and cooperation had the highest frequency, while the component of equality received the least attention compared to other components in the elementary social studies textbooks