سحر قاضی

هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی اجتماع کاوشگر مبتنی بر شبکه ی آموزشی دانش آموز و تعیین تاثیر آن بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان است. پژوهش حاضر ،با استفاده از روش تحقیق ترکیبی یا آمیخته در دو مرحله صورت گرفت. مرحله اول پژوهش به شیوه تحلیل مضمون، با بهره گیری از ادبیات و پیشینه پژوهش مربوط به طراحی اجتماع کاوشگر مبتنی بر شبکه ی آموزشی دانش آموز برای عملکرد تحصیلی، به همراه جدید ترین مقالات خارجی و داخلی از طریق پایگاه های اطلاعاتی صورت گرفت. با تحلیل و کد گذاری سه مرحله ای منابع، مولفه های طراحی اجتماع کاوشگر در بستر شبکه ی آموزشی دانش آموز برای عملکرد تحصیلی شناسایی شدند و مدل طراحی اجتماع کاوشگر در بستر شبکه ی آموزشی دانش آموز برای عملکرد تحصیلی در نرم افزار "Maxqda ۲۰۲۲" ترسیم شد. مرحله دوم پژوهش با استفاده از روش شبه آزمایشی در قالب طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. از میان جامعه ی آماری این پژوهش که تمام دانش آموزان پایه ی چهارم ابتدایی منطقه ۱۸ شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بودند، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس ۴۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شده، ۲۰ نفر در گروه کنترل و ۲۰ نفر دیگر در گروه آزمایش به صورت تصادفی چیده شدند. دانش آموزان گروه آزمایش با مداخله ی پژوهشگر طی ۸ جلسه، درگیر انجام فعالیت های طراحی شده بر اساس مولفه های طراحی اجتماع کاوشگر در بستر شبکه ی آموزشی دانش آموز برای عملکرد تحصیلی شدند. در گروه کنترل نیز مداخله ای صورت نگرفت و دانش آموزان این گروه به شیوه ی معمول آموزش ها را دریافت کردند. در این پژوهش جهت گرد آوری داده های بخش کمی پژوهش ، پرسشنامه درگیری تحصیلی و آزمون های محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفتند. مطالعات مربوطه، پایایی این پرسشنامه را۹۲/۰ گزارش کرده اند. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای پرسشنامه درگیری تحصیلی در پژوهش رمضانی و خامسان (۱۳۹۶) بالای ۷/۰ برآورد شد و روایی محتوایی و صوری و ملاکی این پرسشنامه مناسب ارزیابی شده است. همچنین برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری پژوهش حاضر (پرسشنامه درگیری تحصیلی)از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید که نتایج بدست آمده بیانگر این است که پایایی ابزار تحقیق مورد تایید است و نتایج حاصل از این داده ها نیز معتبر و قابل استناد است. مجموع نمرات کسب شده در هر خرده آزمون (خودکارآمدی، تفکر انتقادی، انگیزش) به همراه نمرات مربوط به درگیری تحصیلی، وضعیت عملکرد تحصیلی فرد را نشان می دهد.جهت تحلیل داده های کمی و آزمون فرضیه تحلیل کواریانس مورد استفاده قرار گرفت و میانگین نمرات پس آزمون، پرسشنامه درگیری تحصیلی و آزمون های تفکر انتقادی، انگیزش وخودکارآمدی در دو گروه کنترل و آزمایش مقایسه گردید. نتایج بیانگر آن است که تفاوت بین نمرات پس آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل معنادار می باشد. بنابراین طراحی اجتماع کاوشگردر بستر شبکه ی آموزشی دانش آموز بر عملکرد تحصیلی و ابعاد آن شامل تفکر انتقادی، خودکارآمدی، انگیزش و درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی در درس علوم تاثیر دارد.

کلید واژه ها: طراحی اجتماع کاوشگر، عملکرد تحصیلی، شبکه ی آموزشی دانش آموز(شاد)