نویدالله دانشیار
ارائه مدل توسعه دانشگاه کارآفرین برای دانشگاههای دولتی افغانستان با رویکرد برنامه ریزی استراتژیک
- رشته تحصیلی
- مديريت آموزشي
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- تاریخ دفاع
- ۱۹ شهریور ۱۴۰۳
- ساعت دفاع
- چکیده
-
دانشگاههای کارآفرین به‌عنوان تولیدکننده دانش و نهاد منتشرکننده آن نقش مهمی در رشد تکنولوژی و اقتصاد کشور دارند. هدف این پژوهش، ارائه مدل توسعه دانشگاه کارآفرین برای دانشگاههای دولتی افغانستان با رویکرد برنامه ریزی استراتژیک است. این پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی می باشد. در بخش کیفی از نظریه داده بنیاد از نوع سیستماتیک (SY-GTM) و در بخش کمی از روش پیمایشی استفاده شده است. ابتدا در بخش کیفی با اعضای هیأت علمی دانشگاههای دولتی افغانستان با نمونه گیری هدفمند و نظری مصاحبه انجام شد. گردآوری داده‌ها تـا دسـتیابی بـه اشـباع نظری ادامه یافت که در این تحقیق به تعداد ۱۶ نفر اشباع نظـری حاصـل شـد. ابـزار جمـع‌آوری داده‌هـا مصـاحبه نیمه‌ساختاریافته بود و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA ۲۲ تحلیل گردید. اعتبار و روایی داده‌ها از دو روش بازبینی مشارکت‌کنندگان و مرور خبرگان تأیید شد. نتایج به‌دست‌آمده از داده‌های پژوهش در فراینـد کدگـذاری بـاز، محـوری و انتخابی تحلیل و از ۱۶ فایل مصاحبه، ۸۴۷ گزاره مفهومی در قالب ۲۵ مقوله محوری طبقه‌بندی و درنهایت ابعاد شش‌گانه مدل ترسیم گردید. یافته‌های پژوهش نشـان داد بـرای کارآفرین‌شدن دانشگاههای دولتی افغانستان وجود مجموعه‌ای از شـرایط علـی شامل: آموزش مهارت کارآفرینی، ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه، تجاری سازی تحقیقات، داشتن مرکز خلاقیت و کارآفرینی در دانشگاه، نصاب درسی بازار محور، ساختار سازمانی منعطف، چشم انداز مشترک، استقلال دانشگاه و بین المللی شدن دانشگاه ضرورت دارد. این پیش‌آیندها متأثر از شـرایط زمینه‌ای از قبیل امکانات و تجهیزات، تعامل سازنده با محیط بیرونی، تحقیقات معیاری، فرهنگ کارآفرینی و شـرایط مداخلـه‌گـر محیطی مانند؛ موانع آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و مالی دانشگاه کارآفرین، کمبود نیروی متخصص انسانی، فرار مغزها، موانع ساختاری، بوروکراسی و موانع برنامه ریزی استراتژیک مثل؛ (تدوین غیرواقع بینانه برنامه، دخیل نساختن ذینفعان در فرایند برنامه استراتژیک، تدوین برنامه استراتژیک از بالا به پائین)، نظام پاداش و رهبری کارآفرینانه است. تحقق دانشگاه کارآفرین با اجرای راهبردهای؛ آموزش مهارت کارآفرینی، اصلاح ساختار سازمانی دانشگاه، نگاه استراتژیک و چشم انداز روشن، ترویج فرهنگ کارآفرینی و توجه به تضمین کیفیت دستاوردهای درون و برون دانشگاهی به همراه دارد. در بخش کمی با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای به اساس فرمول کوکران ۱۱۰ نفر اعضای هیات علمی دانشگاههای دولتی افغانستان انتخاب شدند. داده های کمی از طریق پرسشنامه ۵۶ سوالی توسعه دانشگاه کارآفرین گردآوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه‌ها از طریق نظر متخصصان و آلفای کرونباخ تأیید گردید. بخش کمی با روش حداقل مربعات جزئی؛ آزمون مدل های اندازه گیری، مدل های ساختاری، مدل کلی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart- PLS ۴ و ۲۸ اجرا شد. ۵۶ شاخص و ۲۵ عامل با بار عاملی، بارهای عاملی بالای ۰.۴ بوده، پایایی سازه و ضریب الفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بالای (۷/۰)، میانگین واریانس استخراج شده (AVE) روایی همگرا بالای (۰.۵)، ضرایب معناداری Z بالای (۹۶/۱)، با ضریب تعیین (R۲) بالای (۰.۵) مورد تایید قرار گرفت. پژوهش حاضر نخستین اقدام برای کارآفرین شدن دانشگاههای دولتی افغانستان بوده و به دانشگاه البیرونی در عرصه فرایند کارآفرینی کمک کرده است.
کلمات کلیدی: دانشگاه کارآفرین، دانشگاه نسل سوم، توسعه دانشگاه دولتی، ارتباط دانشگاه و صنعت، برنامه ریزی استراتژیک
- Abstract
-
Abstract
Entrepreneurial universities as producers of knowledge play an important role in the economic and technological development of the country. The purpose of this research is to present the entrepreneurial university development model for Afghan public universities with a strategic planning approach. This research is an exploratory mixed research method. In the qualitative part, systematic grounded theory method (SY-GTM) was used, and in the quantitative part, the survey method was used. First, in the qualitative section, interviews were conducted with the professors of Afghan public universities with purposeful and theoretical snowball sampling method. The collection of data continued until reaching theoretical saturation, and theoretical saturation was achieved with ۱۶ persons in this research. The data collection tool was a semi-structured interview and the data was analyzed by MAXQDA ۲۲ software. The reliability and validity of the data were confirmed by the two methods of participant review and expert review. The research data were analyzed in the process of open, axial and selective coding and from ۱۶ interview files, ۸۴۷ conceptual propositions were >
Keywords: Entrepreneurial University, ۳rd generation University, public university development, University and Industry relationship, Strategic Planning.